ارزشیابی آموزش محیط زیست در ستاد آموزش محیط زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران

در پژوهش حاضر به ارزشیابی آموزش محیط زیست در شهرداری تهران بر مبنای مدل هدفگرا پرداخته شد. ستاد محیط زیست شهرداری تهران طرح های مختلف آموزش محیط زیست را در جهت افزایش اطلاعات زیست محیطی اقشار مختلف جامعه تدوین نموده است. در این پژوهش طرح های: آموزش حین خدمت پرسنل و مدیران، تالار گفتگو، مدرسه سبز، همیاران محیط زیست و ائمه جماعات مساجد و شورایاران محلات مورد بررسی قرار گرفت. برای ارزیابی طرح آموزش حین خدمت پرسنل و مدیران، دو کارگاه به تصادف انتخاب شد و شرکت کنندگان در این کارگاهها که جمعاً 62 نفر بودند، توسط یک آزمون پیشرفت تحصیلی و یک فرم نظرسنجی مورد ارزیابی قرار گرفتند. برای ارزیابی طرح تالار گفتگو، از بین جلسات تالار گفتگو دو جلسه به صورت تصادفی انتخاب شد و اعضای شرکت کننده در این جلسات که جمعاً 129 نفر بودند به فرم های نظرسنجی مربوط به جلسات فوق پاسخ دادند. برای ارزیابی طرح مدرسه سبز، 30 نفر از دانش آموزان مجتمع آموزشی سوده به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انخاب و با 30 نفر از دانش آموزان یک مجتمع آموزشی دیگر با استفاده از یک آزمون پیشرفت تحصیلی مقایسه شدند. برای ارزیابی طرح همیاران محیط زیست، در بخش معلم سبز تعداد 55 نفر از والدین با روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای انتخاب شدند و به فرم های نظرسنجی مربوط به طرح فوق پاسخ دادند و در بخش همیار محیط زیست، دانش آموزان همیار محیط زیست که جمعاً 32 نفر بودند توسط یک آزمون پیشرفت تحصیلی با 32 نفر دانش آموز غیر همیار محیط زیست مقایسه شدند. در نهایت برای ارزیابی طرح ائمه جماعات مساجد و شورایاران محلات، 112 نفر از ائمه مساجد و اعضای شورایاران محلات مختلف با روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب و به فرم های نظرسنجی مربوط به جلسات فوق پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون t دو گروه وابسته و تعیین طیف مطلوبیت و همچنین آزمون t دو گروه مستقل و ابزار آماری تحلیل واریانس (anova) استفاده شد. نتایج حاصل از آزمون t دو گروه وابسته بین نمرات پیش آزمون و پس آزمون افراد شرکت کننده در این کارگاهها نشان داد که تفاوت معنی داری بین نمرات کارکنان شرکت کننده در سطح (01/0= ) وجود دارد. از سوی دیگر نتایج حاصل از بررسی فرم های نظرسنجی نشان داد کارکنان شرکت کننده، این کارگاه آموزشی را مطلوب، و مدیران و کارشناسان شرکت کننده، این کارگاه آموزشی را نسبتاً مطلوب ارزیابی نموده اند. در طرح تالار گفتگو، نتایج حاصل توسط ابزار آماری anova در گروههای مختلف (شامل: 1- اساتید و متخصصان 2- کارشناسان 3- کارمندان شهرداری ها، مراکز زیست محیطی و شرکت های تابعه 4- دانشجویان 5- افراد غیر محیط زیستی) مورد بررسی قرار گرفت. که نتایج بیانگر عدم رضایت متخصصین و اساتید رشته محیط زیست علی رغم رضایت دیگر اقشار و مخاطبین طرح بود. در طرح مدرسه سبز، نتایج حاصل از آزمون t دو گروه مستقل نشان داد که تفاوت معنی داری بین نمرات حاصل از آزمون پیشرفت تحصیلی مبانی زیست محیطی دانش آموزان مجتمع آموزشی سوده و دانش آموزانی که تحت آموزش زیست محیطی قرار نگرفته بودند در سطح (01/0= ) وجود دارد. در طرح همیاران محیط زیست (بخش معلم سبز) پس از استخراج نتایج نظرسنجی، داده های حاصل از پژوهش بیانگر مطلوبیت نسبی این طرح از نظر والدین دانش آموزانی است که فرزندانشان تحت تعلیم معلمین سبز قرار دارند. و در بخش همیاران محیط زیست نیز، نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین نمرات حاصل از آزمون پیشرفت تحصیلی مبانی زیست محیطی دانش آموزان همیار محیط زیست و دانش آموزان غیر همیار در سطح (01/0= ) وجود دارد. در نهایت نتایج حاصل از فرم نظرسنجی طرح ائمه جماعات مساجد و شورایاران محلات، بیانگر مطلوبیت این طرح از نظر ائمه جماعات مساجد و شورایاران محلات شهر تهران بود.